Celem badań sondażowych było poznanie opinii i postaw środowiska inżynierów budownictwa różnych specjalności wobec wybranych aspektów zachowań przedstawicieli środowiska budowlanych w zakresie etyki i odpowiedzialności zawodowej. Dodatkowym celem było poznanie opinii środowiska inwestorów zarówno z branż biznesowych jak i administracji wobec określonych w ankiecie aspektów zachowań przedstawicieli środowiska budowlanych w zakresie etyki i odpowiedzialności zawodowej. W sondażu wzięło udział łącznie 3852 osoby, w tym 3735 inżynierów budownictwa, członków Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa, 67 inwestorów ze środowiska biznesu oraz 50 osób z administracji samorządowej.
WYNIKI przedstawił Leszek Melibruda - psycholog społeczny i biznesu
Za najważniejsze dla budowania zaufania społecznego zawodu inżyniera budownictwa respondenci najczęściej uznawali uczciwość i dbałość o przejrzystość relacji w układach biznesowych z inwestorem i kooperantem oraz wysoką kulturę osobistą przejawiającą się miedzy innymi w przestrzeganiu norm i zasad współżycia społecznego.
Wszystkie grupy respondentów najczęściej podkreślały potrzebę większej troski ze strony inżynierów i całej branży budowlanych o wizerunek zawodowy.Wśród czynników stanowiących zagrożenie dla wizerunku zawodu inżyniera budownictwa najczęściej wymieniano opinie niezadowolonych klientów oraz stereotypy społeczne i nagminną skłonność Polaków do narzekania. Najczęściej spośród głównych celów działalności inżynierów budownictwa zapisanych w Kodeksie Etyki Zawodowej PIIB wymieniana jest pamięć o konsekwencjach działalności inżyniera licząca się z zagrożeniem bezpieczeństwa, dobra i zdrowia ludzi. Na drugim miejscu jeśli chodzi o częstotliwość odpowiedzi plasuje się kierowanie się dobrem publicznym i zasadami uczciwości zawodowej i osobistej.
Wśród najczęściej wymienianych przez inżynierów przyczyn zachowań nie etycznych znalazła się mała znajomość prawa, przepisów i zapisów Zasad Etyki Zawodowej inżynierów oraz kultura organizacyjna niektórych firm i przedsiębiorstw, w których pomijane są na co dzień aspekty etycznego zachowania się ludzi.
Ponad połowa inżynierów budownictwa nie miała możliwości zapoznania się z pracą Rzeczników Odpowiedzialności Zawodowej PIIB. Wśród czynników szczególnie istotnych dla budowania prestiżu oraz wzmacniania zachowań etycznych i zaufania społecznego najczęściej wymieniano potrzebę częstszego i w większym stopniu prezentowania działalności Rzeczników Odpowiedzialności Zawodowej na łamach miesięcznika PIIB „Inżynier Budownictwa” oraz na stronie internetowej PIIB. Ponad 1/3 respondentów podkreślała przez częstotliwość swoich odpowiedzi, że Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej jako organ PIIB jest ważnym czynnikiem budowania zaufania społecznego zawodu przez spełnianie funkcji kontroli, wyjaśniania i w uzasadnionych przypadkach oskarżania osób łamiących prawo i zasady Kodeksu Etycznego PIIB.
WNIOSKI KOŃCOWE
- Uczciwość i dbałość o przejrzystość relacji w układach biznesowych jest najważniejszą składową wizerunku inżyniera budującego zaufanie społeczne do zawodu
- Wizerunek zawodowy inżynierów budownictwa wymaga większej troski ze strony samych inżynierów i całej branży budowlanej
- Społeczne opinie na temat zawodu inżyniera budownictwa nie oddają często najważniejszych aspektów jego pracy i zaangażowania – ponad 1/3 wypowiedzi we wszystkich grupach podkreślała, iż praca inżynierów jest często niedoceniana przez inwestorów
- Inżynierowie budownictwa uważają, że największym zagrożeniem dla pozytywnego ich wizerunku są opinie niezadowolonych klientów oraz stereotypy społeczne, w tym skłonność Polaków do narzekania
- Konflikt interesów przy zawieraniu umów pomiędzy inwestorem a wykonawcą (firmą inżynierską) dotyczący relacji pomiędzy ceną i jakością jest częściej dostrzegany jako zagrożenie pozytywnego obrazu zawodu inżyniera przez ludzi z biznesu niż przez samych inżynierów
- Rywalizacja miedzy firmami w branży budowlanej wyraźnie zaostrza się powodując konflikty i inne niekorzystne zjawiska
- Najczęściej naruszanymi postawami i zrachowaniami etycznymi jest brak stałego podnoszenia własnej wiedzy i umiejętności przez inżyniera oraz zbyt mała dbałość o godność i honor własnego zawodu
- Głównymi powodami zachowań nie etycznych w środowisku budowlanych są mała znajomość prawa, przepisów i Kodeksu Etycznego oraz kultura organizacyjna niektórych firm pomijająca aspekty etyczne zachowań ludzkich jak również egocentryzm, narcyzm, nadmierna dominacja i inne cechy niedojrzałej osobowości inżyniera
- Poziom korupcji w branży budowlanej nie zmienił się zasadniczo w ostatnim okresie - najbardziej korupcjogenne w sektorze budownictwa są układy personalne wśród decydentów
- Praca Rzeczników Odpowiedzialności Zawodowej jest słabo rozpoznawana przez inżynierów, członków PIIB i wymaga większej popularyzacji w fachowych wydawnictwach i na portalu PIIB
- Nieufność środowiska budowlanego wobec inwestorów budują głównie negatywne doświadczenia z przeszłości – istnieje potrzeba działań edukacyjno-profilaktycznych w tym zakresie oraz
- Poczucie braku solidarności w branży budowlanej może przyczyniać się do nasilania zachowań nieetycznych lub/i spadku odporności na sytuacje pokusy
- Znaczny odsetek ludzi z administracji i biznesmenów wyraża krytyczne opinie pod adresem inżynierów budownictwa – istnieje potrzeba przygotowania strategii działań zorientowanych na zmianę niektórych zachowań inżynierów budownictwa i wzmocnienie standardów zawodowych w relacjach z inwestorami
oprac. Małgorzata Nadziejko
Galerie: